3 Μείζονες κατηγορίες από Ψυχοδερματολογικής άποψης :
- Δερματολογικές εκδηλώσεις πρωτοπαθών ψυχιατρικών διαταραχών.
- Ψυχιατρικές συνιστώσες των δερματολογικών νόσων.
- Δευτεροπαθείς ψυχικές διαταραχές που απορρέουν από τον ψυχοκοινωνικό αντίκτυπο των δερματολογικών διαταραχών.
- Ο επιπολασμός αυτοκτονίας σε ασθενείς με δερματολογικές νόσους ανέρχεται σε 6% έναντι 2.4-3.3% του γενικού πληθυσμού.
- Αλεξιθυμία σημαίνει το να βιώνονται τα συναισθήματα με αδιαφοροποίητη και κυρίως σωματική μορφή. Η Αλεξιθυμία είναι ένα πολυδιάστατο στοιχείο της προσωπικότητας που χαρακτηρίζεται από δυσκολία αναγνώρισης και περιγραφής των συναισθημάτων, περιορισμένη ικανότητα φαντασίας και δυσκολία αναλυτικού & λεπτομερούς τρόπου σκέψης.
Πρωτοπαθή Ψυχιατρικά Συμπτώματα προβαλλόμενα ως Δερματολογικές αιτιάσεις
- Παραληρητικές ιδέες : Παραληρητικές ιδέες παρασίτωσης, παραληρητικές ιδέες δυσοσμίας του ιδρώτα ή παραληρητική πεποίθηση ότι μια αποκρουστική οσμή προέρχεται από το δέρμα, τις μασχάλες, το στόμα, το ορθό και τον κόλπο.
Διαφορική Διάγνωση από : α. Παραληρητική διατ/χή σωματικού τύπου
β. Μονοσυμπτωματική υποχονδριακή ψύχωση
γ. Δυαδική ψύχωση
δ. ΜΚΔ με ψυχωσική συμπτωματολογία
ε. Αρχόμενη σχιζοφρένεια
- Ψευδαισθήσεις : Απτικές ψευδαισθήσεις
Διαφορική Διάγνωση από : α. Επαγόμενη από ουσίες ψύχωση με ψευδαισθήσεις (κοκαΐνη, αμφεταμίνες, φαινκυκλιδίνη)
β. Σχιζοφρένεια με σωματικές παραληρητικές ιδέες.
- Προβλήματα με την εικόνα του σώματος : Υπερβολική ανησυχία & ενασχόληση με δερματολογικά προβλήματα τα οποία δεν συνιστούν αντικειμενικά ευρήματα (ρυτίδες, υπερτρίχωση προσώπου, ουλές, σημάδια από αγγεία).
Διαφορική Διάγνωση από : α. Σωματοδυσμορφική διαταραχή
β. ΜΚΔ
γ. Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
δ. Κοινωνική φοβία
ε. Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητα
ΨΥΧΟΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ
Ψυχοενδοκρινολογικό σύστημα : 1. Υποθάλαμος (παραγωγή Μονοαμίνων όπως Ντοπαμίνη, Σεροτονίνη, Νοραδρεναλίνη, Ακετυλχολίνη κ.α.)
- Υπόφυση (αποτελείται από τον Πρόσθιο, Οπίσθιο και Διάμεσο λοβό)
- Επίφυση (παραγωγή Μελατονίνης)
- Ενδοκρινείς αδένες (περιφερικά) (Επινεφρίδια, Θυρεοειδής & Γονάδες)
Υποθαλαμικοί Εκλυτικοί Παράγοντες :
- TRH (Thyrotropin Realising Hormone)
- PRF (Prolactin Releasing Factor)
- GRF (Somatotropin Releasing Factor)
- CRF (Corticotropin Releasing Factor)
- MRF (Melanotropin Releasing Factor)
- GnRH (Gonatotropin Releasing Factor)
Υποθαλαμικοί Ανασταλτικοί Παράγοντες :
- PIF (Prolactin Inhibiting Factor)
- MIH (Melanotropin Inhibiting Factor)
- GHIF (Growth Hormone Inhibiting Factor)
ΜΕΛΑΤΟΝΙΝΗ
- Η μελατονίνη παράγεται από την επίφυση και επηρρεάζει τον ρυθμό ύπνου/εγρήγορσης και σε πολλά άλλα είδη, τις εποχικές λειτουργίες του οργανισμού.
- Η Μελατονίνη είναι η πιο αρχαία ορμόνη στο ζωικό βασίλειο.
- Η έκκριση της καταστέλλεται πλήρως από την ανατολή του ηλίου και η έναρξη έκκρισης της σηματοδοτείται από την έναρξη του σκότους.
- Ελέγχεται από το Μείζον Κιρκαδιανό ρολόι το οποίο βρίσκεται στον υπερχιασματικό πυρήνα του Υποθαλάμου και το οποίο εφορεύει :
- Την έκκριση μελατονίνης
- Την ανάγκη για έναρξη του ύπνου
- Την βασική θερμοκρασία του σώματος
- Την κιρκαδιανή έκκριση κορτιζόλης
Κατηγοριοποίηση Κιρκαδιανών παθήσεων : 1. Διαταραχή ταχείας εναλλαγής μεσημβρινών (jet lag).
- Διαταραχή ύπνου από εργασίες εναλλαγών βάρδιας (night work shift).
- Ακανόνιστο σχήμα ύπνου/εγρήγορσης.
- Σύνδρομο καθυστέρησης ρυθμού ύπνου.
- Σύνδρομο προώθησης ύπνου.
- Διαταραχή που συνδέεται με ”μη 24ωρο ρυθμό ύπνου/εγρήγορσης.
Διαταραχές Ψυχοενδοκρινολογίας
- Μείζων Κατάθλιψη
- Μείωση μεγέθους ιππόκαμπου η οποία διατηρείται και κατά την πλήρη ύφεση της συμπτωματολογίας.
- ADH → Περιγράφονται διαφοροποιήσεις στο ΕΝΥ.
- Αύξηση μεγέθους υπόφυσης.
- Προλακτίνη απούσα.
- Διαφοροποιήσεις στον άξονα ΥΥΕ με : ↑ επίπεδα κορτιζόλης και ↑ CRH σε ΕΝΥ
- Αύξηση επινεφριδίων.
- Διαφοροποιήσεις στον άξονα ΥΥΘ με : ↑ τιμές TSH, A-TPO, A-TG και απούσα ανταπόκριση TSH σε δοκιμασία TRH-test.
- Διπολική Διαταραχή
- ADH → Περιγράφονται διαφοροποιήσεις στο ΕΝΥ.
- Μειωμένη τιμή Προλακτίνης
- Αυξημένη τιμή TSH, FT3, FT4 σε οξεία φάση.
- Σχιζοφρένεια
- ADH → Περιγράφονται διαφοροποιήσεις στο ΕΝΥ.
- Αυξημένη τιμή Προλακτίνης (ιδιαίτερα μετά από χορήγηση Ρισπεριδόνης)
- Αυξημένη τιμή TSH σε παρανοειδής συμπτωματολογία.
- Ψυχογενής Ανορεξία – Ψυχογενής Βουλιμία
- ADH → Περιγράφονται διαφοροποιήσεις στο ΕΝΥ.
- Μείωση μεγέθους υπόφυσης.
- Αυξημένη τιμή CRH στο ΕΝΥ
- Αυξημένη τιμή κορτιζόλης στο πλάσμα
- Αυξημένη τιμή κορτιζόλης στα ούρα 24ωρου.
- Έκκριση 24ωρης LH
- Μειωμένη τιμή T3, FT3 & οριακά μειωμένη τιμή T4,FT4,TSH.
- Διαταραχές Άγχους
- ΥΥΕ → Υπερκορτιζολαιμία (αυξημένη παραγωγή κορτιζόλης)
→Διαταραχή έκκρισης κορτιζόλης (κιρκαδιανό ρολόι)
- Εμπλοκή Σεροτονινεργικού συστήματος
- Σε Αγοραφοβία : ΥΥΕ → μη καταστολή κορτιζόλης
- Σε διαταραχή Πανικού : YYE → Αυξημένη τιμή κορτιζόλης
Αυξημένη τιμή ACTH
Αυξημένη τιμή Προλακτίνης
Μειωμένη απάντηση TSH σε TRH-test
Μειωμένη τιμή GH
- PTSD : Μείωση όγκου ιππόκαμπου
ΥΥΕ → Αυξημένη τιμή CRH στο ΕΝΥ
Αυξημένη τιμή επινεφρίνης – νορεπινεφρίνης
Υπερλειτουργία σεροτονινεργικού συστήματος
- Κατάχρηση αλκοόλ
- Αυξημένη τιμή CRH στο ΕΝΥ.
- Αυξημένη τιμή TSH
- ADH → Περιγράφονται διαφοροποιήσεις στο ΕΝΥ.
- Οριακή υπολειτουργία ΥΥΘ.
- Μειωμένη τιμή Τ3.
- Κλινικός Υποθυρεοειδισμός
- Υποκλινικός Υποθυρεοειδισμός
- Υπερθυρεοειδισμός
- Θυρεοτοξίκωση
- Grave’s Disease
Δράσεις Θεραπειών σε Ενδοκρινείς Αδένες
Λίθιο : – Εμποδίζει την μετατροπή Τ4 σε Τ3.
– Μειωμένη τιμή T3,T4.
– Αυξημένη τιμή TSH.
– Πρόσληψη Ιωδίου
– Παραγωγή Θυρεοειδικών ορμονών και την έκκριση τους
TCA‘s : – Ταχυκαρδία
– Καρδιακές αρρυθμίες ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ
Σταθεροποιητές Διάθεσης : – Μειωμένη τιμή σωματοστατίνης σε ΕΝΥ
– Μειωμένη Θυρεοειδική λειτουργία
Τα άνωθεν με την λήψη Καρβαμαζεπίνης.